روزه‌های "کله گنجشکی" را جدی بگیرید

 تسنیم: حس خوب سفره‌های افطار و خواب‌آلودگی سفره‌های سحر که مادر با عجله اصرار داشت همه غذایمان را بخوریم و حتما نوشیدن آب فراموش‌مان نشود، با آمدن ماه مبارک رمضان باز به چهاردیواری قلبمان سرک می‌کشد. هر سن و سالی که باشیم، یاد اولین سال‌ها که روزه می‌گرفتیم و چهره پدر و مادرمان وقتی با لبخند، این کارمان را تشویق می‌کردند را فراموش نخواهیم کرد.
 
امسال هم ماه رمضان آمد و خدا را شکر که می‌توانیم این لحظات زیبا را تجربه کنیم. ماه مبارک رمضان یک دلیل بزرگ برای نزدیک‌تر شدن اعضای خانواده به یکدیگر است. ما اعتقاد داریم، برای نزدیک‌تر شدن به خدا، اگر اعضای خانواده همگام و هم مسیر باشند، موفق‌تر خواهند بود. آداب غذا خوردن در این ماه به شکلی است که کمتر پیش می‌آید افراد دور هم و در یک زمان غذا نخورند.
 
ماه‌های دیگر هر کس زمانی که از سر کاریا مدرسه برمی‌گردد، ممکن است غذا بخورد. سفره‌های تک نفره که این روزها در خیلی از خانه‌ها عادی شده است در ماه مبارک، به دلیل شرایط خاص آن، تبدیل می‌شود به سفره‌هایی با حضور همه اعضای خانواده. این یک اتفاق زیباست که اگر بتوانیم بعد از این ماه هم آنرا ادامه دهیم، کمک زیادی به روابط مان خواهد کرد. هر چند روزه گرفتن یک امر فردی است اما همانطور که در جامعه هم در این ماه قوانین خاصی پیاده می‌شود مثل منع خوردن و آشامیدن در مکان‌های عمومی، بهتر است حال و هوای خانه مان را نیز متناسب با این ماه تغییر دهیم.
 
اگر در خانه فرزندی دارید که هنوز به سن تکلیف نرسیده است، گمان نکنید که ماه رمضان برای او معنا و مفهومی ندارد. این سالهای کودکی زمان مناسبی است تا فرزندتان عشق به انجام فرایض را تجربه کند. بهتر است کمک کنید تا او نیز روزه دار باشد اما به روشی که اذیت نشود. اگر هنگام سحر او را نیز بیدار کنید، خیلی خوب است به شرطی که این کار با هماهنگی قبلی با خود او انجام شود. اغلب کودکان خودشان چنین پیشنهادی می‌دهند و از والدین خود می‌خواهند که آنها را برای سحر بیدار کنند اما اگر فرزندتان چنین درخواستی نکرد، شما هنگام بازی و به‌صورت غیر مستقیم این فکر را به سرش بیندازید. به هیچ وجه در این کار حالت اصرار نداشته باشید. اما وقتی این پیشنهاد از جانب فرزندتان عنوان شد، به گرمی استقبال کنید. اینکه چقدر سفره سحر جذابیت داشته باشد، از هنرهای خانم خانه است.
 
بهتر است هنگام خوردن سحری تلویزیون یا رادیو را روشن کرده، صدای مناجات سحر در خانه شنیده شود. اگر بتوانید کمی زودتر بیدار شوید که بدون عجله و در کمال آرامش سحری بخورید و غذای مورد علاقه فرزندتان را درست کنید و سر سفره با یکدیگر حرف بزنید و شاد باشید، خاطره زیبایی از این لحظات را در ذهن کودک تان حک کرده‌اید. به کودکتان بگویید که او هم می‌تواند روزه کله‌گنجشکی بگیرد. روزه کله گنجشکی امری است که کودک را برای سال‌های بعد که باید روزه کامل بگیرد، آماده می‌کند.

امام باقر (ع) می‌فرمایند: ما کودکانمان را زمانی که هفت ساله هستند به مقداری از روزه که در روز توانش را دارند – نصف روز، کمتر یا بیشتر – امر می‌کنیم و زمانی که تشنگی و گرسنگی بر آنها چیره گشت افطار می‌کنند تا به روزه گرفتن عادت کنند و توان آن را به‌دست آورند. پس شما نیز کودکانتان را به مقداری از روزه که توان دارند امر کنید و زمانی که عطش بر آنها چیره شد افطار کنند.(مرحوم کلینی ره، کافی)
 
**حواستان به سال اولی‌ها باشد
 
هرچند علاقه‌مند کردن کودکانی که هنوز روزه به آنها واجب نشده، بسیار مهم است اما مهم‌تر از آن اعضای جوان خانواده هستند که امسال اولین سالی است که به سن تکلیف رسیده‌اند و باید روزه کامل بگیرند. وقتی ماه مبارک در فصل تابستان است، گرمای هوا کار را برای روزه داران سخت‌تر می‌کند اما نکته مثبتی برای سال اولی‌ها که دانش‌آموز هستند، دارد. نیازی نیست که از خانه خارج شوند و به مدرسه بروند. می توانید برنامه‌های تابستانه شان را کمتر کنید. مخصوصا در ساعت‌های میانی روز که گرمای هوا زیاد است، از خانه خارج نشوند. اگر قرار است به کلاس ورزشی بروند، ساعات پایانی را انتخاب کنید که بعد از کلاس،زمان زیادی تا افطار نباشد. تشویق کردن را فراموش نکنید. این تشویق می‌تواند کلامی باشد یا خرید هدیه. اما بهتر است هر روز هنگام افطار با نگاه و حرف‌هایتان به او نشان دهید که چه کار بزرگی انجام داده است.
 
**این ماه‌، ماه تغییر است
 
شما به‌عنوان والدین فرزندانتان الگوی خوبی از یک روزه دار خواهید بود. اگر او ببیند روزه‌داری در شما به معنی خوردن سحر و افطار است و دیدن سریال‌هایی که از بعد از افطار تا 12 شب به‌صورت مسلسل وار پخش می‌شوند، او نیز چنین خواهد کرد اما اگر حس کند برنامه‌های شما تغییر کرده و رفتارتان نیز تحت تاثیر قرار گرفته است، می‌آموزد که این ماه با همه ماه‌ها تفاوت اساسی دارد. بهتر است برنامه تلاوت قرآن داشته باشید. اگر این برنامه را به‌صورت یک کار شخصی دارید، می‌توانید آن‌را تبدیل به یک کار خانوادگی کنید. به دلیل کم شدن ساعات کاری ادارات (متن مربوط به سال 92)، پدر‌ها نیز حضور بیشتری در خانه دارند. مادرهای شاغل هم فرصت بیشتری برای مادری کردن، پیدا خواهند کرد. یک جلسه خانوادگی که هر روز چند آیه از قرآن را با هم تلاوت کنید، می‌تواند بسیار تاثیر گذار باشد.
 
ممکن است هر کدام از ما در خلوتمان قول و قرارهایی برای تغییر رفتارهای نا درست در ماه مبارک بگذاریم اما فراموش نکنید شما وظیفه آموزش فرزندان تان را هم دارید، پس در جلسات هر روزه راجع به این قرارها هم با یکدیگر گفت‌وگو کنید. مثلا یک گفت‌وگوی نمادین میان شما و همسرتان راجع به کم‌تر عصبانی شدن، دیدن بزرگ تر‌ها رفتن، نماز اول وقت خواندن و......می تواند به فرزندتان بیاموزد که روزه قرار است اراده را در روزه‌دار بالاببرد تا بنده بهتری باشد. فراموش نکنید که اگر همه این کارها را هم انجام دهید اما فرزندتان در رفتارهای شما تغییر قابل توجهی نبیند، بی‌فایده خواهد بود. سعی کنید در این ماه، مهربان‌تر باشید.خانه تان آرامش بیشتری داشته باشد. حواس تان به تغذیه و سلامت اعضای خانواده باشد و یک ماه روحانی را کنار هم تجربه کنید.